- Skład kosmetyków
- 0 komentarzy
- 187 odwiedzin
Kwas azelainowy to jeden z najbardziej wszechstronnych i skutecznych składników stosowanych w pielęgnacji skóry. Znany ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i rozjaśniających, kwas azelainowy znalazł swoje miejsce w leczeniu wielu problemów skórnych. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej kwasowi azelainowemu, jego mechanizmom działania oraz różnorodnym zastosowaniom - jak i kiedy stosować kwas azelainowy, aby uzyskać najlepsze efekty, a także jakie są potencjalne skutki uboczne i jak ich unikać. Przyjrzymy się również temu, jak kwas azelainowy może pomóc w leczeniu trądziku, redukcji przebarwień oraz jakie składniki można z nim łączyć, a jakich unikać.
Co to jest kwas azelainowy?
Kwas azelainowy znany również jako kwas 1,7-heptadekaroboksylowy jest dikarboksylowym kwasem organicznym. Naturalnie występuje w ziarnach zbóż takich jak pszenica, jęczmień i żyto, ale w kontekście kosmetycznym i medycznym jest zazwyczaj syntetyzowany w laboratoriach. W dermatologii jest ceniony za swoje wielokierunkowe działanie, które obejmuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i depigmentacyjne. Kwas azelainowy został po raz pierwszy odkryty w latach 70. XX wieku, kiedy zauważono jego zdolność w leczeniu trądziku. Od tego czasu jego zastosowanie rozszerzyło się na leczenie różnych problemów skórnych, takich jak trądzik różowaty i hiperpigmentacja (nierównomierny koloryt skóry).
Kwas azelainowy jest związek organiczny o wzorze chemicznym C9H16O4. Jego struktura chemiczna sprawia, że jest rozpuszczalny w wodzie i niektórych rozpuszczalnikach organicznych co ułatwia jego zastosowanie w różnych formułach kosmetycznych takich jak kremy, żele i maści.
Jak działa kwas azelainowy?
Kwas azelainowy działa poprzez kilka mechanizmów co czyni go skutecznym w leczeniu różnych problemów skórnych. Oto szczegółowe omówienie tych mechanizmów:
- Przeciwbakteryjne działanie kwasu azelainowego - kwas azelainowy hamuje rozwój bakterii Propionibacterium acnes, które odgrywają kluczową rolę w powstawaniu trądziku. Blokuje również wzrost Staphylococcus epidermidis co pomaga w zmniejszeniu stanów zapalnych skóry.
- Przeciwzapalne właściwości kwasu azelainowego - działanie przeciwzapalne kwasu azelainowego polega na zmniejszeniu produkcji wolnych rodników tlenowych i innych substancji prozapalnych, które mogą powodować podrażnienia i zaczerwienienia skóry. Dzięki temu kwas azelainowy łagodzi stany zapalne związane z trądzikiem i trądzikiem różowatym.
- Redukcja keratynizacji - keratynizacja to proces, w którym komórki skóry stają się twarde i tworzą warstwę ochronną. W przypadku trądziku nadmierna keratynizacja może prowadzić do blokowania porów i powstawania zaskórników. Kwas azelainowy normalizuje ten proces, zapobiegając powstawaniu zaskórników i krost.
- Regulacja melanogenezy - melanogeneza to proces produkcji melaniny (barwnika odpowiedzialnego za kolor skóry). Kwas azelainowy hamuje aktywność tyrozynazy, enzymu kluczowego dla tego procesu co pomaga w redukcji przebarwień skóry. Dzięki temu kwas azelainowy jest skuteczny w leczeniu plam posłonecznych, melasmy i innych form hiperpigmentacji.
Kiedy stosować kwas azelainowy oraz jak stosować kwas azelainowy?
Kwas azelainowy może być stosowany codziennie - zarówno rano, jak i wieczorem. W przypadku skóry wrażliwej zaleca się rozpoczęcie od stosowania produktu co drugi dzień, aby skóra mogła się stopniowo przyzwyczaić. Stosowanie kwasu azelainowego zależy od indywidualnych potrzeb skóry oraz problemów, które chcemy nim leczyć. Oto szczegółowy przewodnik dotyczący jego stosowania:
Poranna rutyna
- Oczyszczanie skóry: Zaczynamy od dokładnego oczyszczenia skóry delikatnym środkiem myjącym, aby usunąć zanieczyszczenia i nadmiar sebum.
- Aplikacja kwasu azelainowego: Nałóż cienką warstwę produktu zawierającego kwas azelainowy na suchą skórę, omijając okolice oczu i ust. Kwas azelainowy może być stosowany na całej twarzy lub punktowo, w zależności od potrzeb.
- Nawilżenie: Po wchłonięciu kwasu nałóż krem nawilżający, aby zapewnić skórze odpowiednie nawilżenie.
- Ochrona przeciwsłoneczna: Na koniec nałóż krem z filtrem SPF, aby chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieni UV.
Wieczorna rutyna
- Oczyszczanie skóry: Podobnie jak rano dokładnie oczyść skórę, aby usunąć zanieczyszczenia i makijaż.
- Aplikacja kwasu azelainowego: Nałóż produkt z kwasem azelainowym na suchą skórę. Wieczorem kwas azelainowy może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi składnikami, takimi jak retinoidy.
- Nawilżenie: Nałóż krem nawilżający, aby zapobiec suchości i podrażnieniom skóry.
Kwas azelainowy w leczeniu trądziku
Kwas azelainowy jest jednym z najskuteczniejszych składników w leczeniu trądziku. Działa na kilku poziomach co pozwala na kompleksowe podejście do problemu:
- Leczenie wyprysków - kwas azelainowy zwalcza bakterie odpowiedzialne za rozwój trądziku co pomaga w zmniejszeniu ilości wyprysków. Działa również przeciwzapalnie, co redukuje zaczerwienienia i obrzęki związane z trądzikiem.
- Zapobieganie powstawaniu nowych zmian - dzięki swoim właściwościom regulującym proces keratynizacji, kwas azelainowy zapobiega blokowaniu porów, co zmniejsza ryzyko powstawania nowych zaskórników i krost.
- Redukcja blizn potrądzikowych - kwas azelainowy pomaga również w redukcji blizn potrądzikowych, rozjaśniając ciemne plamy i wyrównując koloryt skóry.
Redukcja przebarwień z kwasem azelainowym
Przebarwienia skóry mogą mieć różne przyczyny takie jak słońce, zmiany hormonalne czy stany zapalne. Kwas azelainowy jest skuteczny w redukcji tych przebarwień dzięki swojemu działaniu na proces melanogenezy.
- Plamy posłoneczne - kwas azelainowy hamuje aktywność tyrozynazy, co zmniejsza produkcję melaniny i pomaga w rozjaśnianiu plam posłonecznych. Regularne stosowanie kwasu może znacznie poprawić wygląd skóry i wyrównać jej koloryt.
- Melasma (ostuda) - to rodzaj hiperpigmentacji, który często występuje u kobiet w wyniku zmian hormonalnych, takich jak ciąża czy stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Ekspozycja na słońce również odgrywa kluczową rolę w jej powstawaniu i może zaostrzać jej objawy. Kwas azelainowy może być skuteczny w leczeniu melasmy, ponieważ redukuje nadmierną produkcję melaniny i zmniejsza widoczność ciemnych plam. Regularne stosowanie kwasu azelainowego w połączeniu z ochroną przeciwsłoneczną może znacząco poprawić wygląd skóry dotkniętej melasmą.
- Przebarwienia potrądzikowe - przebarwienia pozostające po trądziku mogą być trudne do usunięcia. Kwas azelainowy, dzięki swoim właściwościom depigmentacyjnym może pomóc w rozjaśnianiu tych plam i przywracaniu jednolitego kolorytu skóry.
Z czym łączyć kwas azelainowy oraz z czym nie łączyć kwasu azelainowego?
Kwas azelainowy można łączyć z:
- Kwas hialuronowy: nawilża skórę i łagodzi podrażnienia, doskonałe połączenie z kwasem azelainowym.
- Niacynamid: wzmacnia barierę ochronną skóry, zmniejsza stany zapalne i poprawia teksturę skóry.
- Ceramidy: pomagają w odbudowie bariery lipidowej skóry, co jest ważne przy stosowaniu kwasów.
- Witamina C: zaleca się ostrożność, zwłaszcza przy wysokich stężeniach witaminy C. Najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie tych składników w różnych porach dnia lub monitorowanie reakcji skóry przy jednoczesnym stosowaniu.
Kwasu azelainowego nie można łączyć z:
- Inne kwasy AHA (alfa-hydroksykwasy) i BHA (beta-hydroksykwasy): mogą zwiększać ryzyko podrażnień i przesuszenia skóry.
- Wysokie stężenia witaminy C: może prowadzić do podrażnień, zwłaszcza przy wrażliwej skórze.
- Retinoidy (witamina A): mimo że retinoidy mogą być stosowane z kwasem azelainowym, zaleca się używanie ich w różnych porach dnia (np. retinoidy na noc, kwas azelainowy rano), aby zminimalizować ryzyko podrażnień.
- Nadtlenek benzoilu - jest skuteczny w leczeniu trądziku, ale może być zbyt drażniący w połączeniu z kwasem azelainowym.
Stosowanie kwasu azelainowego a skutki uboczne - czy istnieją?
Chociaż kwas azelainowy jest ogólnie dobrze tolerowany to niektórzy użytkownicy mogą doświadczać pewnych skutków ubocznych. Oto najczęstsze z nich oraz sposoby ich minimalizowania:
- Podrażnienia skóry - pieczenie, swędzenie, zaczerwienienie.
Jak minimalizować? Stosuj kwas azelainowy co drugi dzień na początku, a następnie stopniowo zwiększaj częstotliwość. Używaj kremów nawilżających i łagodzących. - Suchość i łuszczenie się skóry.
Jak minimalizować? Stosuj nawilżające produkty, unikaj mydeł i innych drażniących środków myjących. Możesz również stosować kwas azelainowy w połączeniu z delikatnymi olejami nawilżającymi. - Reakcje alergiczne - wysypka, intensywne swędzenie, obrzęk.
Jak minimalizować? Przeprowadź test na małym obszarze skóry przed pełnym zastosowaniem. Jeśli wystąpią objawy alergii, przestań używać produktu i skonsultuj się z dermatologiem.
Kwas azelainowy a słońce - czy stosowanie go jest bezpieczne?
Badania wykazują, że kwas azelainowy nie jest fototoksyczny. Oznacza to, że sam w sobie nie powoduje zwiększonej wrażliwości skóry na światło UV i nie wywołuje reakcji fototoksycznych. Dzięki temu jest bezpiecznym składnikiem do stosowania zarówno rano, jak i wieczorem - pod warunkiem, że zachowamy odpowiednie środki ostrożności.
Mimo to, ochrona przeciwsłoneczna pozostaje niezbędnym elementem codziennej pielęgnacji skóry, aby zapobiegać długoterminowym uszkodzeniom spowodowanym promieniowaniem UV. Dzięki temu można cieszyć się korzyściami płynącymi z kwasu azelainowego bez obaw o negatywne skutki uboczne związane z ekspozycją na słońce.
